نقاشی کودک یک پیام است آن چه را که او نمی تواند در قالب کلمات بیان کند از راه نقاشی به ما انتقال می دهد. کودک همه مسائل زندگی خود را از طریق نقاشی به تجربه درمیآورد. خود را میآزماید و «من» خویشتن را بنا می کند.
خطوط ترسیمی، انعکاس از دنیای هیجانی او هستند و نقاشی به تنهایی به منزله جهانی است که به موازات افزایش هشیاری و دگرگونی های کودک، متحول می شود نقاشی کودکان می تواند به عنوان یک معیار برای شناخت رشد عملکرد ماهیچه های آنان باشد که می توانیم از طریق مشاهده دقیق نقاشی ها و خط خطی ها پی به مشکلا ت آن ها ببریم در این بررسی سه عامل سن، ویژگی های فردی و مرحله وقوع مدنظر است.
این مرحله، مرحله خط خطی کردن است ویژگی این مرحله برای توضیح خط خطی ها در این است که کودک مطرح کردن خود را آغاز کرده است. خط خطی های کودکان ابزاری است برای توسعه: الف) مهارت های جنبشی ب) مهارت های کنترل کردن ج) مهارت های خود مطرحی و خود بیانی.
▪ ویژگی های مرحله ۲/۵- ۱/۵ سالگی: بی نظمی در خط خطی ها و تصادفی بودن خط خطی هاست، رشد ماهیچه ها، کودک از جنب و جوش لذت می برد، ابزار نوشتاری را با کل دست می گیرد، هنگامی که خط خطی می کند ممکن است به کاغذش نگاه نکند، حرکت دست از شانه آغاز می شود، از محدوده دفتر خارج می شود، خطوط آن ها ظاهری ساده است، حس کنجکاوی خود را برآورده می کند.
▪ ویژگی های مرحله ۳-۲/۵ سالگی: کنترل بیشتری بر خط خطی ها دارند دائم کوچک تر می شود.نظم بهتری در خط خطی ها مشخص می شود، استفاده از مچ و کنترل مچ بهتر می شود. در چارچوب فضای نقاشی باقی می ماند.
تنوع در خطوط و جهات دیده می شود. هماهنگی بین چشم و دست می شود. آگاهانه به صفحه نقاشی خود نگاه می کند. خط خطی ها به صورت معنی دار می شود.
▪ ویژگی های ۴-۳/۵ سالگی: کودک با نشان دادن این خط خطی ها قصد دارد ایجاد رابطه کند. به خط خطی ها اسم می دهد. خط خطی ها را به اشیای محیط ربط می دهد تنوع در تمرکز دارد نامگذاری خط خطی هایش برای کودک قابل قبول است بنابراین او را متهم به بی نظمی و دروغگویی نکنید بلکه با چشمی به این نقاشی ها نگاه کنید که کودک می بیند.
▪ ویژگی های ۴ تا هفت سالگی: در این سن یک دایره که یک خط عمود به آن وصل شده باشد می تواند نماینده انسان باشد. اشکال هندسی قابل تشخیص ظاهر می شود. هنگامی که نقاشی می کند بالای صفحه را تصویر می کشد اما به پایین نمیآید خودش ثابت قرار می گیرد و دفتر را می چرخاند بعدا به این مساله می رسد که باید دفتر ثابت باشد و پایین دفتر را پر کند. تحریف یا حذف بخشی از اجزا می تواند طبیعی باشد.
دقیقا در چهار سالگی مربع و در پنج سالگی مستطیل می کشد. استفاده از رنگ ها که در این گروه سنی برای کودک جنبه تصادفی دارد و نه لزوما کاربرد جنبه حقیقی نمادها و سمبل هایی که به تصویر می کشد کم کم قابلیت تشخیص برای دیگران دارد. کودک لذت می برد درباره کارهای هنری اش حرف بزند.
تذکر: اگر تصویر از پشت سر کشیده شده باشد باید در آن تامل کرد می تواند معنی مرگ یا طلا ق را بدهد. همچنین تصویر از روبه رو، ولی خط خطی، می تواند آزار جسمی تفسیر شود. نمایش دندان های بزرگ بازگوکننده این است که کودک مورد خشونت واقع شده است نقاشی های کودکی که متعدد فرم های هندسی ناتمام دارد با نقاشی کودکی که متعدد فرم های تمام شده دارد فرق می کند پس با تذکر از او می خواهیم آن را تمام کند.
بچه هایی که از بیماری فصل رنج می برند نقاشی هایشان قابل تفسیر نیست (مثل سرماخوردگی) در این موارد، رنگ در بیماری حذف و پس از درمان پیدا می شود. در نقاشی دو بخش زیبایی و اطلا ع رسانی وجود دارد در تفسیر نقاشی، ابتدا اطلا ع رسانی مهم است و بعد زیبایی. در بچه هایی که ریشه مذهبی دارند، رنگ سبز و زرد، زیاد وجود دارد.